In wat voor land willen wij werken?
Spoileralert. De Commissie Regulering van Werk windt er geen doekjes om in haar eindrapport ‘In wat voor land willen wij werken?’. De huidige regels rondom werk passen onvoldoende bij de wereld van werk anno 2020. Haar belangrijkste aanbeveling is dan ook dat Nederland snel aan de slag gaat met een integraal herontwerp van de regels op het gebied van arbeidsrecht, sociale zekerheid, fiscaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Doen we dat niet? Dan komt volgens de Commissie het economisch verdienvermogen van Nederland in het gedrang, zijn groepen werkenden structureel aangewezen op onzeker en laag kwalitatief werk, wat op zijn beurt weer de maatschappelijke samenhang bedreigt.
Wat werkt wél?
Stevige taal van de Commissie. Maar wat kunnen we daarmee in de praktijk? Welke regels werken wél? Hoe gaan we die ontwikkelen? En – ook handig om te weten – waarop kun je als werkgever nu al voorzichtig voorsorteren?
Vier begrippen, vijf aanbevelingen
Wendbaarheid, duidelijkheid, weerbaarheid en wederkerigheid. Met deze vier begrippen in het achterhoofd heeft de Commissie vijf aanbevelingen geformuleerd die wél werken voor de arbeidsmarkt van de toekomst.
-
Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af.
De Commissie bepleit meer ruimte voor werkgevers om functie, arbeidsplaats en werktijd in arbeidsovereenkomsten aan te passen wegens bedrijfseconomische omstandigheden. Ook wil zij duurzaam werkgeverschap aantrekkelijker maken door de ontslagbescherming aan te passen en de loondoorbetaling bij ziekte te verkorten tot een jaar. En doet zij voorstellen om tijdelijk werk voortaan echt tijdelijk te laten zijn en de kosten van onzekerheid tot uitdrukking te brengen in de prijs van tijdelijk werk.
-
Creëer een overzichtelijker stelsel van contractvormen.
Om tot een overzichtelijk stelsel van regels te komen, wil de Commissie het aantal contractvormen terugbrengen. Er komen drie soorten werkenden: werknemers met een contract voor (on)bepaalde tijd, zelfstandigen en werknemers die op uitzendbasis tijdelijk werk verrichten.
-
Stel alle werkenden in staat zich te ontwikkelen en te (blijven) leren.
De Commissie stelt voor dat elke burger bij geboorte een leer- en ontwikkelbudget krijgt dat beschikbaar is om kennis en vaardigheden op te doen gedurende zijn of haar hele loopbaan. Ook wil zij dat alle werkenden in ‘loopbaanwinkels’ ondersteuning kunnen krijgen bij het opdoen van de juiste kennis- en vaardigheden om duurzaam inzetbaar te blijven.
-
Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van en basisinkomenszekerheid voor alle werkenden.
Alle werkenden krijgen een basale bescherming tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid. Verplichte aanvullende verzekeringen voor werknemers blijven bestaan. De Commissie bepleit een gelijke fiscale behandeling van arbeid voor alle werkenden. Ondernemerschap wordt gestimuleerd.
-
Kom tot een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid.
Wederkerigheid betekent dat iedereen zich inspant om aan de slag te komen of te blijven. Indien nodig helpt de overheid daarbij. Individuele begeleiding wordt geïntensiveerd. Loopbaanwinkels helpen mensen hierbij. Wanneer men niet op de reguliere arbeidsmarkt terecht kan, wordt voorzien in aanvullende werkgelegenheid.
Maatschappelijke alliantie onder regie kabinet
Een herontwerp voor de regels rondom werk is natuurlijk niet van de een op andere dag gerealiseerd. En is bovendien een zaak van alle partijen op de arbeidsmarkt. De animo is er. Om de toekomst van werk in goede banen te leiden bepleit de Commissie dan ook een brede maatschappelijke alliantie met een regierol voor het kabinet.
Lang verhaal, liever kijken?
In drie minuten heeft u het hele rapport helder.
